Bewonersparticipatie

Laatst geactualiseerd in 2007

Bewuste en betrokken mensen zijn de sleutel tot duurzaamheid. Centralisatie van nutsvoorzieningen heeft hierop een averechts effect. Het werkt vervreemdend; mensen weten niet meer hoe de voorzieningen tot stand komen of welke invloed hun eigen handelen erop heeft. Ze worden daardoor minder bewust en hun betrokkenheid daalt. Nieuwe Nuts doorbreekt dit. De nabije groene ruimte wordt zichtbaar onderdeel van de waterzuivering. Toiletspoeling en keukenafval wordt specifiek afgevoerd voor energieproductie. Nieuwe Nutsprocessen zijn tastbaar en bewoners hebben er merkbaar voordeel van.

Figuur: Nieuwe Nutsvoorzieningen brengen nieuwe mogelijkheden in huis. Comfort en eenvoud staan daarbij voorop. Het moet de mensen iets bieden en goed herkenbaar en simpel zijn. Bovenstaande illustratie is geschikt voor personen vanaf 1 jaar.

Nutsvoorzieningen moeten robuust en simpel zijn. Verder is belangrijk dat ze goed herkenbaar zijn en mensen iets extra’s bieden. Gemak in het gebruik en extra comfort zijn voorwaarden voor een brede acceptatie. Verbeteringen zoals bronscheiding kunnen aantrekkelijk worden gemaakt. Een voorbeeld is de insinkerator. Dit is een apparaatje in de keuken waarmee organisch keukenafval direct wordt vermalen en afgevoerd. Bij Nieuwe Nuts gaat dit in het bioriool dat naar een vergister voert. Geen GFT-bak in de keuken en stinkende container in de tuin. Ook met GTF-inzamelroosters hoeft geen rekening meer te worden gehouden.

Het afval is niet alleen direct weg. Het wordt ook nuttig gebruikt. Het wordt omgezet in compost, elektriciteit en warmte voor teruglevering aan de woning. Afval krijgt waarde waarmee de technische voorzieningen kunnen worden gedekt. Meer gemak hoeft niet duurder te zijn. Soms kan het zelfs kostenbesparend werken.

Innovaties binnen de Nieuwe Nutszone betekenen voor bewoners vooral meer mogelijkheden en comfort. In plaats van woningen gas of warmte te leveren worden ze geklimatiseerd. Koeling in de zomer betekent warmteoogst voor in de winter. Een gezond en prettig binnenklimaat gaat gepaard met meer gemak en minder fossiel brandstofgebruik.

Het nuttig gebruik van reststromen wordt merkbaar in de vaste woonlasten. Dat helpt bewoners bewust en betrokken te raken. Hoe coöperatiever het gedrag, hoe lager de kosten kunnen uitvallen. Schadelijk gedrag kan daarentegen extra worden belast. Onderlinge dienstverlening behoort ook tot de mogelijkheden. Waar de een te druk is om bepaalde reststromen gescheiden af te leveren, kan de ander hieraan extra verdiensten hebben. Een marktplaats voor vraag en aanbod binnen de Nieuwe Nutszone kan de onderlinge dienstverlening stimuleren en hergebruik van nuttige reststromen eenvoudig maken. Het kan zelfs een spin-off geven richting overige onderlinge dienstverlening, voor bijvoorbeeld ouderenzorg, kinderoppas, huishoudelijke hulp en tuinonderhoud. Zo bevordert Nieuwe Nuts zelfs de gemeenschapszin.

Technische voorzieningen kunnen bewoners helpen te besparen op de kosten en het energieverbruik. Zo behoren lokaal gebruik van gelijkstroom en actuele tariefsinformatie bij het stopcontact tot de mogelijkheden.

Bewonersparticipatie heeft bij Nieuwe Nuts een dubbele betekenis. Enerzijds gaat het om bewust, betrokken en soms zelfs actief gedrag dat een duurzaam gebruik van hulpbronnen mogelijk maakt. Anderzijds gaat het om zakelijke participatie en zeggenschap in het eigen nutsbedrijf. Direct belanghebbenden zijn bij Nieuwe Nuts tevens mede-eigenaar. Zo komt het financiële voordeel van coöperatief gedrag ten goede aan betrokkenen. Dit in de vorm van winstdeling en lagere lasten. Aldus legt eigenbelang mede een basis voor coöperatief gedrag.

De technieken die Nieuwe Nuts naar de woning brengt, worden gecompleteerd door bewuste en betrokken gebruikers. Zij zijn geen consument maar onderdeel van een kringloop. Als belanghebbende bij de nutsvoorziening komt hen ook een plaats in de organisatie toe; geïnformeerde bewoners als vast onderdeel van het Nieuwe Nutsbedrijf.

Figuur: In de Nieuwe Nutsvoorziening blijven bruikbare huishoudelijke reststromen gescheiden (bronscheiding). Organisch keukenafval en zwart water gaan naar de vergister. Deze produceert biogas voor duurzame energie. Voedingsstoffen worden uit de reststromen teruggewonnen. Deze kunnen worden toegepast in de tuinbouw en vertegenwoordigen daar een waarde. Tuinafval wordt gecomposteerd. Het water wordt decentraal gezuiverd. Het zuiveringsrendement is hoger en nuttige stoffen worden zoveel mogelijk hergebruikt.