Nieuwe Nuts in een notendop

Over producerende burgers, energie uit de achteruitn en snellere innovaties.

Nieuwe Nuts betekent een volledig nieuwe manier van organiseren van de nutsvoorzieningen: lokaal en regionaal. Dat staat haaks op de inrichting van vandaag. Hoe richt je de organisatie en de infrastructuur in, zodat de gemeenschap voordeel heeft bij duurzaamheid en minder betaalt voor energie? Wat verandert er als grote groepen Nederlanders zelf hun energie gaan opwekken?

Landschapsbeheer innovatief gefinancierd

Over besparingen op gas, houtwallen en innovatieve verbrandingstechnieken.

Landschapsbeheer kost veel geld. Ondanks het belang voor de leefbaarheid is er nauwelijks subsidie voor. Door een innovatieve aanpak financiert het landschap in een deel van Friesland zijn eigen onderhoud. Snoeihout van houtwallen en houtsingels is van afval grondstof geworden. Een biomassa-installatie verwerkt het hout tot warmtebron voor gebouwen. Met de opbrengst betaalt de beheerder het landschapsonderhoud.

Het nieuwe poepen en plassen

Over een project in eigen beheer, vacuümtoiletten, waterbesparing en verwarming op biogas.

Er hoeft helemaal geen afval te zijn. Dat doel komt steeds dichterbij. In Friesland is een lokaal waterzuiveringproject gerealiseerd, waarin afvalwater van woningen wordt benut voor het opwekken van energie en het maken van kunstmestkorrels. Daarna is het water nog schoner dan bij een normale waterzuiveringsinstallatie. Wageningen Universiteit leverde het ontwerp.

Bouwen met groen en glas

Over nieuwe technieken voor energieneutrale klimatisering en gezonder leven dankzij planten.

Met nieuwe technieken uit de glastuinbouw kunnen we veel meer groen gebruiken in woon- en werkomgevingen. We kunnen danzij de Smart Skin met nieuwe isolatietechnieken wonen en werken onder glas, zodat we ons beter en gezonder voelen. Planten zuiveren de lucht, vangen schadelijke stoffen uit bouwmaterialen en plastics af en verbeteren ons leefklimaat, bijvoorbeeld door minder stress.

De kas als energiebron

Over warmtewisselaars en grondwater, de Sungalow en het nut van koperhaar.

Kassen zijn grote leveranciers van energie. Behalve groente oogsten tuinders straks ook warmte, die ze opslaan voor barre tijden. Koelen in de zomer is het oogsten van warmte voor de winter. De kas is een energiebron voor wonen en werken. Wie in zo'n kas gaat wonen, kan zijn buren energie leveren.

Strijd met de gevestigde orde

Over kansen en problemen van aanbestedingen en de aanpak van gemeenten in de besluitvorming.

Lokale structuren vervangen landelijke distributienetwerken. De lokale politiek speelt in die transformatie een belangrijke rol. Maar gemeenten beoordelen duurzame en innovatieve voorstellen op een traditionele manier. De grote spelers op de energiemarkt laten zich daarbij de kaas ook niet zomaar van het brood eten. Daardoor blijven duurzame oplossingen soms nog onbenut. Maar er gloot hoop.

Van wie zijn de nutsbedrijven?

Over nieuwe sociale verbanden, eigendomsstructuren en de concurrentie tussen oude en nieuwe belangen.

De liberalisering van de nutsbedrijven heeft het doel van die bedrijven verlegd van nut naar winst. De zeggenschap van de overheid in energiezaken is vervangen door aandeelhouderschap op afstand. De winsten verdwijnen in de kas van aandeelhouders en gaan steeds vaker naar het buitenland. Kunnen we dat geld niet beter lokaal in duurzame energie investeren? De gebruiker kan hier zelf een gote rol in spelen.

De energiemaatschappij dat zijn wij

Over initiafiefrijke mensen, een oude fabriek en duurzame techniek.

Nieuwe Nuts is niet alleen nieuwe techniek, het is vooral opnieuw organiseren. Nieuwe eigendomsstructuren, gebruikers die eigenaar zijn en sterk betrokken zijn bij hun eigen energiegedrag. De combinatie van oude gebouwen en Nieuwe Nuts blijkt verrassend goed te werken. Dat maakt zelfs commerciële exploitatie mogelijk door het leveren van elektriciteit en warmte aan de omgeving of het net.

De glastuinbouw loop voorop met geothermie

Over een simpele techniek, maar wie belist over de rijkdom?

Nederland heeft op grote diepte veel heet water beschikbaar. Tomatenbedrijf Van de Bosch in Bleijswijk heeft als eerste in Nederland geinvesteerd in boringen om die warmte omhoog te halen. Het ministerie van EZ verleent de concessies, terwijl warmte alleen lokaal is in te zetten. Is dat geen rol voor de gemeente? En is het wel wenselijk dat er straks lokale warmtebaronnen ontstaan met een monopoliepositie op aardwarmte?

Algen, het groene goud

Over hoe algen afvalwater omzetten in waardevolle grondstoffen.

In afvalwater van woningen en de tuinbouw zitten stikstof en fosfaat. Algenproducent Ingrepo in Borculo zet deze nutriënten lokaal om in algen. Ingrepro teelt algen in zogenaamde fotobioreactoren en in open vijvers, de raceways. De groen grondstof vindt zijn weg in de farmacie, de voedingssector en de cosmetica.