Nieuwe Nuts

Warmtewet, WKO en bronnet

Nieuwe Nuts-essay d.d. 31 oktober 2009

Bij WKO-projecten kan sprake zijn van een bronnet. Via dit net kunnen (individuele) warmtepompen warmte aan de omgeving onttrekken of afgeven. Dit hebben zij nodig om te kunnen functioneren c.q. te kunnen koelen en verwarmen. De warmteopname of -afgifte door het bronnet wordt niet (altijd) gemeten. Hoe verhoudt zich dit tot de Warmtewet, die naar verwachting in 2010 van kracht wordt?

In dit essay wordt uitgegaan van een bronnet dat louter omgevingswarmte aanvoert, afvoert, opslaat en verevent (i). Er is geen sprake van warmteproductie. Het is echter ook mogelijk dat aan een bronnet extra warmte wordt toegevoegd. In dat geval wordt de situatie complexer dan in dit essay wordt voorgespiegeld. .

Wat is een warmtenet?

Is het bronnet een warmtenet? De NMa vindt van wel (mondelinge communicatie tijdens informatieve sessie d.d. 2 oktober 2009). Er is echter wel een probleem met de demarcatie. Het bronnet zal lopen tot aan de warmtepomp. Maar volgens de Warmtewet houdt het net al op bij de voordeur. Er is dus een stukje bronnet dat eigendom wordt van de verbruiker. Moet hier een extra afsluiting komen?

Art. 1 sub c. warmtenet: het geheel van tot elkaar behorende, met elkaar
verbonden leidingen, bijbehorende installaties en overige hulpmiddelen
dienstbaar aan het transport van warmte, behoudens voor zover deze
leidingen, installaties en hulpmiddelen zijn gelegen in een gebouw of
werk van een verbruiker of van een producent en strekken tot toe- of
afvoer van warmte ten behoeve van dat gebouw of werk;

Wat is warmte?

Het is echter niet evident dat ieder bronnet onder de definities van de Warmtewet kan worden gebracht. Een bronnet verplaatst omgevingswarmte en neemt overtollige warmte van de warmtepompen op. Warmte in de zin van de Warmtewet wordt echter niet geleverd.

Art. 1 sub d. warmte: warm water of tapwater bestemd voor ruimteverwarming of -koeling, sanitaire doeleinden en huishoudelijk gebruik;

Naar de letter genomen is in een bronnet geen sprake van 'warmte' in de zin van de Warmtewet. (De NMa ziet dat tot dusver echter anders). Het bronnet verschaft de aangesloten warmtepompen de mogelijkheid om warmte op te nemen of af te geven. De warmtepomp is het apparaat dat de warmte maakt voor ruimteverwarming, sanitaire doeleinden en huishoudelijk gebruik.

Hier ligt een kans voor de NMa om veel problemen voor WKO-systemen te voorkomen. Gewoon vaststellen dat deze systemen niet onder de Ww vallen. De parlementaire gescheidenis wil overigens dat een bronnet wel onder de Ww valt (ii), maar dan hadden ze het maar beter moeten formuleren en een minder onwerkbare wet moeten maken.

Wat is levering van warmte?

Art 1 sub e. levering van warmte: de aflevering van warmte aan verbruikers;

Ook hier valt te betogen dat een bronnet voor de Ww niet (altijd) kwalificeert. Er wordt dan geen warmte afgeleverd aan de verbruikers. Er wordt een voorziening getroffen waardoor warmtepompen omgevingswarmte kunnen opnemen van en afgeven aan een gemeenschappelijk systeem.

Leverancier en producent

Zo kunnen we nog even doorgaan. De operator van het bronnet levert noch produceert warmte. Hij treft een voorziening voor verevening en opslag van omgevingswarmte.

h. leverancier: een persoon die zich bezighoudt met de levering van warmte;
i. producent: een persoon die zich bezighoudt met de productie van warmte;

Warmtewet niet van toepassing?

Voolop mogelijkheden om een bronnet onder de Warmtewet uit te structureren. De kans is echter groot dat NMa en wetgever het niet zo nauw nemen met grammaticale interpretatie, en meer uitgaan van de weinig adquate werkelijkheidsvoorstelling die de wetgever van de WKO-praktijk heeft. Wat dat betreft zullen ze de Ww dus gewoon gaan toepassen op een bronnet. En dat gaat problemen geven.

Vergunningplicht?

De leverancier van warmte heeft een vergunning nodig, tenzij hij valt onder de bagatelbepaling. We gaan even uit van levering aan 1000 woningen en een zorginstelling.

Het maakt verschil of de leverancier eigenaar van de gebouwen is. Stel een corporatie blijft eigenaar van de gebouwen en van het bronnet. In dat geval is hij niet vergunningplichtig (art 2 lid 2 sub c).

Artikel 2
1. Het is verboden zonder vergunning warmte te leveren aan verbruikers.
2. Het verbod, bedoeld in het eerste lid, geldt niet ten aanzien van het leveren van warmte, voor zover dit leveren geschiedt door een persoon die:
a. hetzij warmte levert aan ten hoogste 10 personen tegelijk;
b. hetzij per jaar niet meer warmte levert dan 10 000 gigajoules;
c. hetzij eigenaar is van de gebouwen, ten behoeve waarvan de warmte wordt geleverd.

Brengt de corporatie het warmtenet onder in een aparte entiteit dan wordt ze wel vergunningplichtig. Wel moet nog worden vastgesteld of ze meer dan 10.000 GJ per jaar levert. Ik neem even aan dat de grote aansluitingen > 1000 kilowatt (mogelijk de zorginstelling) niet hoeven te worden meegerekend.

Art 1 sub g. verbruiker: een persoon die warmte afneemt van een warmtenet en een aansluiting heeft van maximaal 1000 kilowatt;

De aansluitwaarde en de geprognostiseerde jaarlevering zijn nog wel vast te stellen op basis van de ontwerpuitgangspunten. Maar stel dat het net vergunningplichtig is, en moet gaan voldoen aan de verantwoordingsplichten gelet op de redelijke prijs, is dat waar te maken?

Meten van de warmtelevering

Een kosteneffectieve aanpak kan zijn dat de opgenomen bronwarmte niet per aansluiting wordt gemeten. Wat wel wordt gemeten is de prestatie van de warmtepomp. Dus geproduceerde warmte afgezet tegen het elektriciteitsverbruik. Dat staat echter buiten het bronnet.

Stel dat we het wel zouden meten, dan is een leuke vraag daarbij of je de aan het bronnet afgegeven warmte mag aftrekken van de onttrokken warmte. Technische gesproken zou dat logisch zijn. Maar volgens de warmtewet niet. Die wil een aparte boekhouding voor warmte en koude. Verzuim je dat, dan levert dat zelfs een economisch delict.

Art 2 lid 6. Een vergunninghouder die tevens koude levert aan verbruikers voert een afzonderlijke boekhouding ten aanzien van de levering van koude.

Alleen vastrecht?

In het verlengde van voorgaande wordt opgenomen of afgegeven warmte aan het bronnet niet gemeten. Het wordt evenmin afgerekend. De verbruiker betaalt maandelijks een vast bedrag aan 'vastrecht'.

De Warmtewetgever heeft echter anders voorzien. Die gaat uit van een variabel deel uitgedrukt in GJ.

Artikel 5 lid 3 Ww - Een vergunninghouder verstrekt de verbruikers aangesloten op zijn warmtenet tenminste eenmaal jaarlijks een volledige en voldoende gespecificeerde nota met betrekking tot de prijs voor levering van warmte. De prijs voor levering van warmte is opgebouwd uit een leveringsafhankelijk deel, uitgedrukt in een bedrag in Euro per GJ, en een leveringsonafhankelijk deel uitgedrukt in een bedrag in Euro. Het
aansluittarief, bedoeld in artikel 6, eerste lid, wordt als onderdeel van het
leveringsonafhankelijk deel van de prijs voor levering van warmte
afzonderlijk op de nota gespecificeerd.

Wat nu als de leverancier geen GJs meet en deze ook niet afrekent. Gaat dat problemen leveren?

Geschikte meter

De verbruiker kan om een warmtewisselaar en meter verzoeken. Deze moet hij dan tegen een redelijke prijs te huur of te koop krijgen aangeboden.

Artikel 5 lid 6 Ww - Op daartoe strekkend verzoek biedt de vergunninghouder de verbruiker tegen een redelijke prijs en redelijke voorwaarden een geschikte warmtewisselaar en een geschikte meter voor het meten van de geleverde hoeveelheid warmte te huur of te koop aan. Desgevraagd biedt de vergunninghouder aan de verbruiker een overeenkomst tot onderhoud van de warmtewisselaar en de meter bestemd voor het meten van de geleverde hoeveelheid warmte aan.

Daarmee is de meter nog niet op het bronnet geplaatst. Is iemand daartoe te verplichten? De kans bestaat dat dit volgens een redelijke wetsuitleg naar het oordeel van de rechter inderdaad het geval is.

Voorlopige conclusie

De Warmtewet is oorspronkelijk geschreven voor hoge termperatuur stadsverwarming (70 - 95 graden Celsius). Later is wel een intentie ontstaan om ook WKO-systemen eronder te vatten. Dat is echter niet goed uitgewerkt in de wet. Deze wet van toepassing verklaren op warmtelevering via een bronnet is vragen om problemen. En dat nu net voor de netten die de meeste support behoeven (in plaats van tegenwerking).

Standpunten

De Warmtewet is niet geschikt voor toepassing op een bronnet waarlangs warmtepompen omgevingswarmte onttrekken of afgeven. Indien en voor zover men vergelijkbare beginselen van toepassing wil verklaren zal men toch op zijn minst regels moeten vaststellen die passen bij de praktijk.

Nog beter ware het te blijven bij de beoogde beginselen, en geen gedetailleerde regels te maken voor zaken waar kennelijk geen eenduidig beeld van bestaat.

 

 

 
Standpunten
Wat is Nieuwe Nuts?
Duurzame trendbreuk
Introductie Nieuwe Nuts
Zelflevering elektriciteit
Introductie Warmtewet
Consultatie Warmtebesluit
NMa consultatie redelijke prijs
Heroverweging Elektriciteitswet
Aanbevelingen Nieuwe Nuts 2008
 
Dossier Warmtewet
Tekst Warmtewet (pdf)
Warmtewet en de VvE
Consultatie Redelijke Prijs
Consultatie Warmtebesluit
Publiek, privaat en gemeenschappelijk
Bijdrage in de aansluitkosten (BAK)
Economische delicten
WKO en bronnet
Responsetijden
BAK en WACC
Maximumprijs

Achtergronden van Nieuwe Nuts
Transparantie in het Nieuwe Nutsbedrijf
Achtergronden hoge BAK / lage BAK
Risico's bij uitval of faillissement

Het Nieuwe Nutsbedrijf
Transparantie
Participatie
Levensloop

(i) Op een bronnet is het denkbaar dat de één warmte benut die door de ander aan het bronnet is afgegeven. De één staat bijvoorbeeld te koelen terwijl de ander zijn tapwatervat aan het opwarmen is. In dat geval heeft het bronnet de warmte van de één aan de ander doorgegeven. Dit is wat hier wordt bedoeld met verevening.

(ii) Zie eerste nota van wijzigingen, p. 5.

Nieuwe Nuts
Informatie op deze website wordt niet geactualiseerd. Ze is met de nodige zorgvuldigheid tot stand gekomen. Ze is echter geen alternatief voor gedetailleerd advies in specifieke omstandigheden. Alle teksten zijn geschreven op persoonlijke titel van de auteur(s) en reflecteren niet noodzakelijk de zienswijze van de site-eigenaar of van welke andere natuurlijke of rechtspersoon dan ook. Eventuele onjuistheden zijn niet uit te sluiten. Vragen en reacties zijn welkom op info@nieuwenuts.nl. NieuweNuts.nl is mede mogelijk gemaakt door Elannet BV en InnovatieNetwerk.
Nieuwe Nuts